Een tekort aan magnesium: wat zijn de gevolgen voor ons lichaam?

Magnesium is een onmisbaar mineraal voor het menselijk lichaam. Het is essentieel voor een goede werking. Het werkt in op verschillende gebieden:

• de spieren: het helpt de spieren na een samentrekking weer te ontspannen;
• het hart en de bloedvaten: het hart is ook een spier en magnesium speelt een bepalende rol voor de hartfunctie. Het ondersteunt een regelmatige hartslagfrequentie. Het draagt eveneens bij aan de bloedstolling;
• het zenuwstelsel: magnesium is betrokken bij de aanmaak van hormonen, neurotransmitters en enzymen in ons lichaam. De stof werkt in op tal van reacties waarbij zenuwen betrokken zijn en die van invloed zijn op ons humeur.

Een tekort aan magnesium is de basis voor tal van klachten

Magnesium is betrokken bij een groot aantal fysiologische reacties. Een tekort kan dan ook al snel tot een verstoring van die processen leiden. Dit kan bijdragen aan het ontstaan van bepaalde ernstige aandoeningen. Denk bijvoorbeeld aan:

• Depressie: onderzoekers (1) hebben aangetoond dat er een relatie bestaat tussen een laag magnesiumgehalte in het lichaam en depressies, met name bij jongvolwassenen. Een tekort aan magnesium heeft een algehele negatieve impact op stress.
• Hoge bloeddruk: een tekort aan magnesium zorgt voor een opeenhoping van calcium in de cellen, wat kan leiden tot het kleiner worden van de diameter van de bloedvaten (2) (ook wel vasoconstrictie genoemd).
• Tekort aan vitamine D : een te laag magnesiumgehalte zorgt ervoor dat vitamine D zijn functie niet kan uitoefenen; het kan leiden tot atherosclerose (verharding van de wand van de bloedvaten).
• Diabetes type 2:een tekort aan magnesium verhindert de afgifte van insuline, hetgeen ervoor zorgt dat diabetes moeilijk onder controle gehouden kan worden waardoor de complicaties van deze chronische ziekte kunnen verergeren (3-4).
• Nierinsufficiëntie: een tekort aan magnesium bevordert zowel diabetes als een hoge bloeddruk, twee factoren die de kans op chronische nierinsufficiëntie vergroten (5).
• Dysmenorroe, oftewel pijnlijke menstruaties: magnesium vermindert de pijn doordat het de hoeveelheid prostaglandines verlaagt, de stoffen die verantwoordelijk zijn voor de pijnklachten (6). het spierontspannende effect van magnesium werkt ook voor de baarmoeder, die zich bij dysmenorroe op een pijnlijke wijze kan samentrekken.
• Premenstrueel syndroom: magnesium lijkt de stemmingswisselingen (7) te verbeteren die zich bij vrouwen voordoen in de periode die voorafgaat aan de menstruatie. Ook andere klachten, zoals het vasthouden van vocht, de toename van lichaamsgewicht en het pijnlijke gevoel in de borsten lijken milder te worden dankzij magnesium (8-9).

Deze lijst is uiteraard niet volledig en zal op basis van onderzoeken en klinische studies nog verder worden uitgebreid.

Hoe kunnen we een tekort aan magnesium zoveel mogelijk beperken?

De gemiddelde magnesiumbehoefte voor een man wordt geschat op 420 mg per dag. Voor de vrouw ligt die schatting op ongeveer 360 mg (10). Het gaat hier om een gemiddelde, want de behoefte aan magnesium is afhankelijk van verschillende factoren: de leeftijd, de gezondheidstoestand, de levensstijl...

Er zijn echter verschillende factoren die een magnesiumtekort in de hand werken, zoals alcoholmisbruik, het gebruik van orale anticonceptiemiddelen, diabetes, bepaalde medicijnen...Bij klachten die gerelateerd zijn aan een magnesiumtekort kan een supplementinname zinvol zijn. Vraag uw arts of apotheker advies over de optimale dosering en de juiste vorm. Let op: voor een adequaat magnesiumgehalte is een gezonde en uitgebalanceerde voeding noodzakelijk. Denk daarbij aan: volkoren granen, met name tarwezemelen, noten (amandelen, cashewnoten, pinda's), soja, peulvruchten, spinazie...en pure chocolade!

Referenties

1. Emily K. Tarleton, Benjamin Littenberg. Magnesium Intake and Depression in Adults. Journal of the American Board of Family Medicine. Vol. 28, n°2, pp 249-256. 2015.
2. Guerrero-Romero F, Rodriguez-Moran M, Hernandez-Ronquillo G, Gomez-Diaz R, Pizano-Zarate ML, Wacher NH, et al. Low Serum Magnesium Levels and Its Association with High Blood Pressure in Children. Journal of Pediatrics. Vol.168, pp 93-98. 2016.
3. Hatice Ozcaliskan Ilkay, Habibe Sahin, Fatih Tanriverdi, Gulhan Samur. Association Between Magnesium Status, Dietary Magnesium Intake, and Metabolic Control in Patients with Type 2 Diabetes Mellitus. Journal of the American College of Nutrition. Vol. 38, n°1, pp 31-39. 2019.
4. Pr F. Mnif, F.Loukil, Dr D. Bensalah, M.Chiboub, Pr M.Jammousi, Pr M.Mallek, Dr R. Marrekchi, Pr M.Abid. Impact du déficit en magnésium sur les complications chroniques du diabète type 2. Annales d’endocrinologie. Vol. 79, n°4, pp 477. 2018.
5. Ferrè S, Li X, Adams-Huet B, et al. Low serum magnesium is associated with faster decline in kidney function: the Dallas Heart Study experience. Journal of Investigative Medicine. 2019.
6. Seifert VB, Wagler P, Dartsch S, et al. Magnesium—a new therapeutic alternative in primary dysmenorrhea [translated from German]. Zentralbl Gynakol. Vol. 111, pp 755-760. 1989.
7. Facchinetti F, Borella P, Sances G, et al. Oral magnesium successfully relieves premenstrual mood changes. Obstet Gynecol. Vol. 78, pp 177-181. 1991.
8. De Souza MC, Walker AF, Robinson PA, et al. A synergistic effect of a daily supplement for 1 month of 200 mg magnesium plus 50 mg vitamin B 6 for the relief of anxiety-related premenstrual symptoms: a randomized, double-blind, crossover study. Journal of Women’s Health & Gender-Based Medicine. Vol. 9, pp 131-139. 2000.
9. Facchinetti F, Sances G, Borella P, et al. Magnesium prophylaxis of menstrual migraine: effects on intracellular magnesium. Headache. Vol. 31, pp 298-301. 1991.
10. ANSES : Actualisation des repères du PNNS : élaboration des références nutritionnelles. Rapports d’expertise collective. 2016.