Problemen met de gezondheid van mond en tanden? De kans op de ziekte van Alzheimer kan daardoor toenemen

Onderzoekers van de universiteit van Bergen zijn er helder over: er bestaat een directe link tussen de aanwezigheid van tandvleesaandoeningen, zoals gingivitis, en de ontwikkeling van de ziekte van Alzheimer (1).

Een bacterie in de mondholte die betrokken is bij de ontwikkeling van Alzheimer

Er is een bacterie die tandvleesontstekingen veroorzaakt, de Porphyromonas gingivalis. De bacterie is in staat te migreren naar de hersenen. Daar produceert de bacterie een soort protease die de neuronen aanvalt, waarna zich geheugenverlies voordoet. Samen met andere factoren draagt deze bacterie bij aan de ontwikkeling van de ziekte van Alzheimer.

De ziekte van Alzheimer: wat zijn de risicofactoren?

In Nederland lijden ruim 140.000 mensen aan deze ziekte. In Frankrijk zijn dat er nu 900.000 en men vermoedt dat dit tussen nu en 2020 zal oplopen tot 1.300.000 mensen (2).

• De grootste risicofactor is de leeftijd, vanaf 60 jaar, met een correlatie tussen het ouder worden en de toename van het risico: 15% van de 80-plussers lijdt aan de ziekte van Alzheimer;
• Vrouwen worden vaker getroffen, want zij worden meestal ouder dan mannen;
• Erfelijkheid: wanneer een van de naaste familieleden Alzheimer ontwikkelt, dan is de kans om de ziekte zelf te ontwikkelen 10 tot 30% groter; wanneer een van de ouders getroffen wordt door de erfelijke vorm van de ziekte (1,5 tot 2% van de gevallen), dan is de kans dat de kinderen het krijgen tweemaal zo groot. Bij deze vorm spelen specifieke genen een rol;
• Mensen van Spaanse of afro-Amerikaanse afkomst hebben eveneens een grotere kans om deze ziekte te ontwikkelen;
• Risicofactoren voor hart- en vaatziekten vergroten de kans: hoge bloeddruk, hyperlipidemie (cholesterol), diabetes, obesitas...en niet te vergeten de gevaren die gerelateerd zijn aan tabaksgebruik;
• Ook andere factoren kunnen een rol spelen, zoals herhaaldelijke schedeltrauma's, antecedenten van depressie of veelvuldige toepassing van anesthesie.

De ziekte van Alzheimer is een progressieve ziekte, maar de ontwikkeling is bij iedereen anders.

Wat kunnen we doen tegen de ziekte van Alzheimer?

Er bestaat vandaag de dag nog geen behandeling waarmee de ziekte van Alzheimer genezen kan worden. Er bestaan wel geneesmiddelen die de ontwikkeling kunnen vertragen. Er kunnen ook maatregelen worden genomen die de ziekte helpen vertragen, die de kwaliteit van leven verbeteren en die de patiënt helpen zijn dagelijkse activiteiten zo goed als mogelijk vol te houden.

Naast de medicinale behandeling en een evenwichtige levensstijl zijn er nog andere elementen die kunnen bijdragen aan de behandeling van de ziekte:

• De stof ginkgo biloba kan verlichting geven bij milde cognitieve en functionele klachten zoals die zich in het beginstadium van de ziekte voordoen;
• Huperzine A: afkomstig van de Huperzia serrata; het gaat hier om een alkaloïde stof die het geheugen en de cognitieve functies kan verbeteren bij mensen die lijden aan de ziekte van Alzheimer; er is nog aanvullend onderzoek nodig om de eigenschappen en de volledige werking vast te stellen.
• Andere bemoedigende opties die op dit moment bestudeerd worden, hetzij als preventie, hetzij als behandeling: visolie, vitamine E, omega 3, fosfatidylserine (gewonnen uit soja), salie (salvia officinalis), citroenmelisse (melissa officinalis)...

Tenslotte nog een eenvoudige preventieve maatregel: poets regelmatig en op de juiste wijze uw tanden en vergeet daarbij niet te flossen !De ontdekking van de link tussen de gezondheid van de mondholte en de ziekte van Alzheimer biedt nieuwe behandelperspectieven: de onderzoekers hopen tussen nu en eind 2019 een medicijn te kunnen testen dat ze met behulp van het onderzoek hebben ontwikkeld.

Wetenschappelijke referenties
(1) S. S. Dominy, C. Lynch, F. Ermini, M. Benedyk, A. Marczyk, A. Konradi, M. Nguyen, U. Haditsch, D. Raha, C. Griffin, L. J. Holsinger, S. Arastu-Kapur, S. Kaba, A. Lee, M. I. Ryder, B. Potempa, P. Mydel, A. Hellvard, K. Adamowicz, H. Hasturk, G. D. Walker, E. C. Reynolds, R. L. M. Faull, M. A. Curtis, M. Dragunow, J. Potempa, Porphyromonas gingivalis in Alzheimer’s disease brains: Evidence for disease causation and treatment with small-molecule inhibitors. Science Advances. Vol 5, 2019.
(2) Dossier d'information : la maladie d'Alzheimer, Inserm. Mis à jour 01/2019.