Kom vandaag in actie tegen diabetes

Elk jaar is het op 14 november 'Wereld Diabetesdag'¹. Het doel van deze dag is mensen bewuster te maken van de impact van deze ziekte, waardoor vandaag maar liefst 400 miljoen mensen getroffen zijn. ². Het aantal mensen met diabetes is de afgelopen jaren enorm toegenomen. Men denkt dat het aantal diabetesgevallen in de komende tien jaar zelfs zal verdubbelen. Dit is althans de schatting van de Internationale Federatie van Diabetici³. Met deze alarmerende situatie in het achterhoofd werken wetenschappers overal ter wereld aan een duurzame behandelmethode en aan preventieve maatregelen. De onderzochte domeinen voor het verminderen van de kans op diabetes 2 die het meeste perspectief bieden, omvatten onder andere het regelmatig beoefenen van fysieke activiteit, het eten van een gezonde en evenwichtige voeding en het gebruik van bepaalde voedingssupplementen. Dat is althans de conclusie van een klinische studie die onlangs is verschenen in het blad High Blood Pressure & Cardiovascular Prevention⁴.

Preventie van diabetes 2 via drie sleutelgebieden

In hun zoektocht naar manieren om diabetes type 2 te voorkomen, hebben de wetenschappers zich gestort op de oorzaken en de risicofactoren voor het ontstaan van de ziekte.

Onderzoek naar de oorzaken van diabetes type 2
Diabetes type 2 ontstaat als gevolg van een slechte suikerregulering in ons bloed die veelal gepaard gaat met een insulineresistentie. Insuline is een hormoon dat lichaamscellen in staat stelt glucose op te vangen en te gebruiken of op te slaan. Wanneer er sprake is van insulineresistentie, dan betekent dit dat de lichaamscellen minder gevoelig worden voor insuline. Het hormoon kan er dan niet meer voor zorgen dat het glucosegehalte in het bloed daalt. Het gevolg is dat de glucose zich ophoopt in het bloed. Deze opeenhoping zorgt voor een teveel aan suiker in het bloed, waardoor er sprake is van een constante hyperglykemie (hoge bloedsuiker). Dit is een kenmerk van diabetes.

Vaststelling van risicofactoren
Volgens onderzoeken die naar dit onderwerp zijn uitgevoerd, is de insulineresistentie die voorkomt bij diabetes type 2 het resultaat van verschillende factoren. De wetenschappers waren vooral geïnteresseerd in drie van deze factoren:

- slechte voedingsgewoonten, en dan vooral de overmatige inname van suikerhoudende producten die de hyperglykemie veroorzaken;
- een zittend leven, een tendens die zich de afgelopen jaren heeft voortgezet en die het metabolisme van ons lichaam verstoort;
- stofwisselingsproblemen, waaronder de regulering van de bloedsuikerspiegel (suikergehalte in het bloed).

Onderzoek naar preventie
Ten aanzien van de risicofactoren van diabetes, hebben onderzoekers vastgesteld dat er sprake is van drie preventiegebieden:

- een gezond en evenwichtig voedingspatroon aanhouden waarbij met name de inname van suikerhoudende producten wordt beperkt;
- regelmatig en fysieke activiteit beoefenen om een zittende levensstijl tegen te gaan. Een zittende levensstijl bevordert het ontstaan van tal van aandoeningen, waaronder diabetes;
- voedingssupplementen innemen die het bloedsuikergehalte en het lipidengehalte verlagen.

Evaluatie van deze gebieden tijdens klinisch onderzoek

Om hun hypotheses te onderbouwen en bevestigen, hebben de Italiaanse onderzoekers een dubbelblinde gerandomiseerde studie opgezet die tien weken duurde. De studie vond plaats in twee fases en werd uitgevoerd bij veertig mensen die problemen hadden met de bloedsuikerspiegel.

Fase 1: onder begeleiding slechte voedingsgewoonten aanpassen
Gedurende de eerste twee weken kregen de deelnemers advies over de verbetering van hun levensstijl waardoor de factoren voor het ontstaan van diabetes beperkt zouden worden. Denk hierbij aan het veranderen van slechte voedingsgewoonten en het stimuleren van beweging. De concrete uitvoering van de adviezen bestond uit:

- de overgang naar een mediterraan voedingspatroon, waarmee de inname van suikerhoudende producten werd beperkt en de inname van fruit, groenten en volkoren graanproducten toenam.
- de regelmatige beoefening van een fysieke activiteit.

Fase 2: de supplementinname
Gedurende de acht daaropvolgende weken kregen de deelnemers naast de hierboven genoemde begeleiding eveneens een voedingssupplement. Sommige deelnemers kregen een placebo, terwijl anderen een supplement kregen op basis van een mix van verschillende werkstoffen. Deze werkstoffen waren speciaal geselecteerd op basis van hun gunstige invloed op de stofwisseling van lipiden en koolhydraten.

Hoopgevende resultaten voor de preventie van diabetes

Aan het einde van de tien weken registreerden de wetenschappers verschillende parameters om het belang van begeleiding en supplementinname te kunnen bevestigen. Ze hielden rekening met antropometrische waarden, zoals het gewicht, de body mass index en de tailleomvang. Daarnaast registreerden ze het totale cholesterolgehalte, het HDL-cholesterolgehalte ('goede cholesterol'), het LDL-cholesterol ('slechte cholesterol'), het triglyceridengehalte, het nuchtere glucosegehalte in het plasma, het nuchtere insulinegehalte, de hoeveelheid urinezuur in het serum en de hoeveelheid hsCRP (een marker voor ontstekingen). Ze analyseerden eveneens de bloeddruk, de hartslagfrequentie en de insulineresistentie op basis van de HOMA-IR-index (Homeostasis Model Accessment of insuline resistance). Deze analyses stelden de onderzoekers in staat verschillende gunstige effecten bloot te leggen.

Het belang van voedingsadvies en sport
Ten eerst was de nuchtere bloedsuikerspiegel bij alle deelnemers significant verbeterd tussen het begin en het einde van het onderzoek. Daarnaast werden bepaalde parameters niet slechter, zoals de bloeddruk, het totale cholesterolgehalte, het LDL-cholesterolgehalte en de hoeveelheid hsCRP. Over het geheel gezien lijken de resultaten aan te tonen dat voedingsadvies en sport een positief en preventief effect zouden kunnen hebben op verschillende aandoeningen, waaronder diabetes.

De doeltreffendheid van voedingssupplementen
Ook voor wat betreft het bestuderen van de resultaten van de supplementinname constateerden de wetenschappers positieve resultaten. In vergelijking met de groep die een placebo had gekregen, vertoonde de groep die supplementen had gekregen de volgende waarden:

- een verbeterde waarde van het nuchtere insulinegehalte, hetgeen een verbetering aanduidt van de bloedsuikerverlagende activiteit;
- een verbeterde HOMA-IR-index, hetgeen duidt op een lagere kans op diabetes en een minder sterke mate van insulineresistentie;
- een verbeterde HDL-cholesterolwaarde- en triglyceridenwaarde, wat suggereert dat de kans op hart- en vaatziekten afneemt.

Bovendien constateerden de onderzoekers dat er zich tijdens de inname van de combinatie van werkstoffen geen bijwerkingen voordeden.
Dit klinische onderzoek levert ons nieuwe wetenschappelijk bewijzen en veelbelovende preventiemethodes ten aanzien van verschillende aandoeningen, waaronder diabetes type 2. Naast het aannemen van een gezondere levensstijl, zou een gepaste supplementinname gunstige effecten kunnen hebben. Onder de geselecteerde werkstoffen die de wetenschappers hadden gekozen vanwege hun mogelijke diabetesbestrijdende werking vindt u met name berberine afkomstig uit verschillende planten van de Berberis-soort, corosolic zuur dat voorkomt in de bladeren van banaba (Lagerstroemia speciosa), chroompicolinaat, alfaliponzuur, foliumzuur, (vitamine B9) en curcumine afkomstig uit de Curcuma longa.

---

> Bronnen:
1. Fédération française des diabétiques, 14 novembre 2017 : Journée Mondiale du diabète, www.federationdesdiabetiques.org
2. Organisation Mondiale de la Santé (OMS), Diabète, Aide-mémoire N°312, Novembre 2017
3. International Diabetes Federation, IDF Diabetes Atlas. 4. Brussels: International Diabetes Federation, 2009.
4. Arrigo Francesco Giuseppe Cicero, et al., Nutraceutical Effects on Glucose and Lipid Metabolism in Patients with Impaired Fasting Glucose: A Pilot, Double-Blind, Placebo-Controlled, Randomized Clinical Trial on a Combined Product, High Blood Pressure & Cardiovascular Prevention, 2017; 24(3): 283–288.