Kans op een CVA: 10 vastgestelde factoren

Een aantal onderzoekers heeft wereldwijd de belangrijkste factoren in kaart gebracht die een potentieel risico vormen voor het ontstaan van een Cerebro Vasculair Accident. Een CVA, ook wel beroerte genoemd, boezemt mensen angst in. En dat is zeer terecht. We tonen u de lijst met factoren van deze wetenschappers plus enige aanvullende informatie, die niet in dit onderzoek vermeld werd.

Het zal u niet verrassen dat een hoge bloeddruk, tabaksgebruik en overgewicht een risico vormen, met name voor de westerse bevolking. In willekeurige volgorde noemen we hier de 10 factoren waarover de onderzoekers melden dat ze voorkomen bij bijna 90% van de VCA's overal ter wereld¹:

- Hoge bloeddruk
- Te weinig lichaamsbeweging
- Voeding
- Overgewicht
- Psychosociale factoren (depressie, stress, angst)
- Tabaksgebruik
- Hartproblemen
- Alcoholgebruik
- Diabetes mellitus
- Het gehalte aan apoliproteïne A ten opzichte van het gehalte aan apoliproteïne B.

Een paar minuten

Een cerebro vasculair accident, beter bekend als een beroerte of een CVA, is een stoornis in de doorbloeding die een deel van de hersenen aantast. Een dergelijke storing doet zich voor wanneer een bloedvat kapot gaat of geblokkeerd raakt door een propje. In zo'n situatie komen duizenden cellen zonder zuurstof en zonder de noodzakelijk voedingsstoffen te zitten. Enkele minuten zonder zuurstof en voedsel is genoeg om de cellen te laten afsterven. Ze zullen nooit meer herstellen. Hoe langer de cellen het zonder zuurstof moeten doen, hoe groter de gevolgen. Mensen die een CVA krijgen, hebben dan ook vaak problemen met spreken of met het geheugen. Ook kan er in meer of mindere mate sprake zijn van verlammingsverschijnselen. Slechts een op de 10 mensen kent een volledig herstel.

Ons brein, waarvan we lang nog niet alles weten, beschikt over een zeker aanpassingsvermogen. Zo kunnen zenuwcellen de functie van andere, beschadigde zenuwcellen overnemen wanneer ze voldoende worden gestimuleerd.

Voorkomen is beter dan genezen

Omdat patiënten na een CVA vaak niet meer de oude worden, is het belangrijk om alles in te zetten op preventie. Het lastige is, dat het niet te voorzien is wanneer een CVA zich gaat voordoen. Er bestaat namelijk geen klacht die een CVA aankondigt. De 10 hierboven genoemde risicofactoren van het onderzoek Interstroke moeten samen dan ook gezien worden als een combinatie van waarschuwingssignalen. Stoppen met roken, meer bewegen, gezond eten en stress verminderen: het zijn adviezen die men steeds weer in de publiciteit brengt, maar die niet echt gehoord worden. Soms heeft iemand eerst een kleine waarschuwing nodig, voordat de noodzaak wordt ingezien van een verandering in de levensstijl: mens spreekt dan van een mini-CVA. Helaas ontstaat een CVA meestal zonder voorafgaande waarschuwingssignalen. Een hoge bloeddruk geeft meestal geen zichtbare klachten. Het is echter een sluipende aandoening die een duidelijke risicofactor vormt voor een CVA.

De sleutelrol van magnesium voor de doorbloeding

Er bestaat een ander, zij het minder bekend middel dat het risico op het ontstaan van een CVA kan verkleinen. Wetenschappelijke literatuur laat zien dat een voeding die rijk is aan magnesium en vooral aan kalium de bloeddruk kan verlagen en daarmee de kans op het ontstaan een CVA kan verkleinen^{2, 3}. Kalium komt vooral voor in noten, zaden, peulvruchten en groene bladgroenten. Helaas wordt deze voeding steeds minder geconsumeerd... Het zou dan ook een goed idee zijn om preventief een kaliumsupplement in te nemen. Volgens de bestaande literatuur zou een dosering van 75 mEq (oftewel 3,5 g) ideaal zijn om het risico te verkleinen⁴. Overigens ligt de behoefte van een gezonde volwassene tussen de 40 en 80 mEq.

Mensen met een slachtoffer van een CVA in hun directe omgeving blijken niet bang te zijn om te overlijden aan een CVA. Waar ze echter wel bang voor zijn, is dat ze na een CVA zwaar letsel overhouden. Moeten we, om de ernst van een CVA te begrijpen, er eerst direct of indirect mee geconfronteerd worden?

---

Referenties
1. O’Donnell MJ, Chin SL, Rangarajan S, et al. Global and regional effects of potentially modifiable risk factors associated with acute stroke in 32 countries (INTERSTROKE): a case-control study. The Lancet, 2016. Doi: 10.1016/S0140-6736(16)30506-2.
2. Ding EL, Mozaffarian D. Optimal dietary habits for the prevention of stroke. Semin Neurol. 2006 Feb;26(1):11-23. Review.
3. McCarron DA, Reusser ME. Are low intakes of calcium and potassium important causes of cardiovascular disease? Am J Hypertens 2001;14:206S-12S.
4. Gennaro A. Remington: The Science and Practice of Pharmacy. 19th ed. Lippincott: Williams & Wilkins, 1996