DIM (di-indolylmethaan) moduleert op een positieve wijze het metabolisme van oestrogenen

De zogenaamde kruisbloemige groenten, zoals broccoli, kool en spruitjes zijn de belangrijkste bron van krachtige fytonutriënten die in staat zijn het metabolisme van oestrogenen bij zowel de man als de vrouw te moduleren. Op die wijze werken ze preventief als het gaat om bepaalde hormoonafhankelijke kankersoorten. Van al die fytonutriënten is di-indolylmethaan (DIM) de meest interessante.

De belangstelling voor fytonutriënten uit kruisbloemige groenten gaat een jaar of twintig terug, toen men zich begon te realiseren dat zowel broccoli als DIM en I3C (indole-3-carbinol) chemisch geïnduceerde borstkanker konden voorkomen bij dieren.

Het metabolisme van oestrogenen verbeteren

Een paar milligram indole uit kruisbloemige groenten kan de werking en het metabolisme van oestrogenen reguleren. Het vergroot de 2-dehydroxylatie van oestrogeen, waardoor het gehalte aan niet-kankerverwekkende oestrogenen, zoals 2-hydroxyestrone toeneemt. De 2/16-ratio van de stofwisselingsproducten van oestrogeen neemt hiermee toe¹. Niet-kankerverwekkende oestrogenen zijn krachtige antioxidanten die in staat zijn beschadigde cellen of kankercellen uit het lichaam te verwijderen. Zonder deze indolen echter neemt de aanmaak van een groep ongewenste stofwisselingsproducten van oestrogeen toe. Deze stoffen worden 'slechte oestrogenen' genoemd. Ze hebben een negatieve werking, aangezien ze het oxidatieproces niet tegengaan. Ze laten eveneens beschadigingen ontstaan aan het DNA en bevorderen het ontstaan van bepaalde kankers.
In een² prospectief onderzoek bij 5.000 Italianen is aangetoond dat de 2/16-ratio van stofwisselingsproducten van oestrogeen een voorspellende factor is als het gaat om het risico op het ontstaan van borstkanker. In dit onderzoek was de kans op het ontwikkelen van borstkanker in de vier volgende jaren bij vrouwen in de menopauze kleiner naarmate zij een hogere 2/16-ratio hadden. In een ander onderzoek is eveneens aangetoond dat een goede 2/16-ratio gezien werd in goedaardige omstandigheden, terwijl een lage 2/16-ratio voorkwam bij personen met borstkanker³.

DIM en het oestrogeenevenwicht

Zowel bij de man als bij de vrouw is DIM de stof uit kruisbloemige groenten die het gunstigste effect heeft op de stofwisseling van oestrogenen. DIM wordt gevormd uit een voorloper genaamd indole-3-carbinol (I3C). Het werd voor het eerst in 1987 gebruikt bij dieren. De stof bleek volledig vrij te zijn van toxiciteit, en was in staat borstkanker te voorkomen die veroorzaakt werd door carcinogenen. Het werkingsmechanisme leek een vermindering te omvatten van de activiteit van het receptorensysteem van oestrogenen. De stof stimuleerde een gunstige stofwisseling van oestrogeen en zorgde voor een selectieve 'geprogrammeerde celdood', waardoor beschadigde cellen uitgeschakeld werden⁴.
DIM brengt de natuurlijke reactie op oestrogenen in balans door de activiteit van de cytochrome stofwisselingsenzymen en de specifieke moleculen van de receptoren van oestrogeen te reguleren. Het bevordert eveneens de stofwisseling van oestrogeen in de cellen, waarbij de stofwisselingsproducten die preventief werken voor borstkanker voorrang krijgen, zoals 2-hydroxy en 2-methoxy œstradiol.
Deze stofwisselingsproducten beperken vervolgens de groei en de celdeling, waarmee ze de cellulaire cyclus beïnvloeden die verantwoordelijk is voor de groei en vermenigvuldiging van de cel. DIM ondersteunt het beschermende mechanisme dat apoptose heet, en dat zorgt voor de eliminatie van beschadigde cellen.

Bescherming tegen borstkanker

De supplementinname van DIM bevordert de stofwisseling van oestrogeen in positieve zin: het stimuleert de aanmaak van de stofwisselingsproducten 2-hydroxyestrone, hetgeen ten koste gaat van de aanmaak van 16-hydroxyestrone. Een toename van de hoeveelheid stofwisselingsproducten van 2-hydroxy is gerelateerd aan de bescherming tegen borstkanker. Andere risicofactoren voor het ontstaan van kanker, zoals obesitas, het gebruik van vetrijke voeding en voeding die arm is aan omega-3, zijn gerelateerd aan een verminderde aanmaak van 2-hydroxyestrone.
Er is een pilotonderzoek gedaan bij vrouwen in de menopauze die een historie hadden van borstkanker in het eerste stadium. Na een maand van supplementinname met DIM vertoonden de eerste deelneemsters een significante verbetering van de 2-hydroxyestronegehaltes en een gunstigere ratio 2-hydroxyesterone/16-alfa-hydroxyestrone. De resultaten lijken aan te tonen dat DIM een belangrijke rol zou kunnen spelen bij het al dan niet terugkomen van de kanker, doordat het een gunstige invloed heeft op de stofwisseling van oestrogeen⁵.
Overigens is in een aantal celonderzoeken bij dieren aangetoond dat DIM de proliferatie van menselijke kankercellen remt.

De stofwisseling van oestrogenen en de gezondheid van de man

In onderzoeken is vastgesteld dat er bij de man een verband bestaat tussen het verouderingsproces, de ophoping van oestrogeen en de ontwikkeling van een goedaardig hypertrofie van de prostaat. De ophoping bij de man van oestrogeen in de weefsels is een kenmerk van de andropauze, een verschijnsel dat haaks staat het tekort aan oestrogeen bij de vrouw in de menopauze.
Deze opeenhoping tijdens de andropauze wordt versterkt door obesitas, aangezien de omzetting van testosteron en DHEA in oestrogeen plaatsvindt in vetweefsel. In gecontroleerde casestudies werd aangetoond dat het toegenomen oestrogeengehalte bij de man een voorspellende factor was voor de mate waarin zich een hypertrofie van de prostaat zou ontwikkelen.
Ook is aangetoond dat oestradiol, de actieve vorm van oestrogeen, zorgt voor een toename van de aanmaak van specifieke antigenen van de prostaat (PSA) in de prostaatweefsels. De toename van de PSA-aanmaak wordt geremd door 2-methoxy oestradiol, een gunstig stofwisselingsproduct voor de oestrogenen, waarvan DIM de aanmaak stimuleert. Studies op celniveau tonen aan dat DIM de hoeveelheid PSA die wordt afgescheiden verlaagt en de hoeveelheid PSA in de cellen die ontstaat onder invloed van DHT (dihydrotestosteron) vermindert.
Om goed te kunnen werken, heeft de prostaat testosteron nodig. Er wordt echter ook aangenomen dat testosteron een belangrijke rol speelt bij de eerste stadia van prostaatkanker. Artsen behandelen patiënten met prostaatkanker dan ook vaak met antiandrogene medicijnen. In verschillende onderzoeken is geconstateerd dat DIM de groei stopt van menselijke androgeen-afhankelijke prostaatkankercellen. In een van de twee onderzoeken werd de groei van de prostaatkankercellen met 70% verminderd ten opzichte van de identieke, niet behandelde cellen. DIM remt eveneens de stimulerende werking van dihydrotestosteron (DHT) op de aanmaak van DNA in de androgeen-afhankelijke kankercellen. Deze effecten werden niet gevonden in de niet-androgeen-afhankelijke kankercellen⁶. DIM lijkt dan ook een krachtig remmende werking te hebben op de groei van de menselijke prostaatkankercellen en lijkt eveneens te beschikken over antiandrogene eigenschappen. Deze eigenschappen zijn eveneens geconstateerd bij een model met prostaatkanker bij muizen⁷.

DIM en de gezondheid van hart- en bloedvaten

In onderzoekswerk is de link aangetoond tussen een gezonde oestrogenenstofwisseling en de gezondheid van de man. In onderzoeken op celculturen van menselijke endotheelcellen uit bloedvaten is aangetoond dat 2-methoxy oestradiol de belangrijkste rol speelt bij het reguleren van de groei en de celdood. Een gereguleerde en actieve celdood zou preventief kunnen werken voor wat betreft de vorming van plaque bij atherosclerose. Voor wat betreft de lipoproteïnen geldt dat 2-hydroxy en 2 methoxy oestrogenen werken als krachtige antioxidanten. Uit onderzoekswerk blijkt dat de stofwisselingsproducten die gestimuleerd worden door DIM de oxidatie van lipoproteïnen voorkomen. Deze oxidatie is een van de eerste stadia voor het ontwikkelen van atherosclerose.

----------------------------------------------------------------------------------------
Referenties:
1. Michnovicz J.J. et al., Changes in levels of urinary estrogen metabolites after oral indole-3-carbinol treatment in human, J. NAT Cancr. Inst., 1997 May 21, 89(10): 718-23.
2. Muti P. et al., Metabolism and risk of breast cancer: a prospective analysis of 2:16 hydroxyestrone ratio in premenopausal and postmenopausal women, Cancer Epidemiology, 2000, 11: 635-640.
3. Dupont E. et al., The prognostic value of altered estrogen metabolism in breast cancer, Annals of surgical oncology, 2000, 7(1): supplement.
4. Chen N.T. et al., Aryl hydrocarbon receptor-mediated antioestrogenic and antitumorigenic activity of di-indolylmethane, Carcinogenesis, 1998, 19: 1631-1639.
5. Dalessandri K.M. et al., Pilot study: effect of 3,3'-di-indolylmethane supplements on urinary hormone metabolites in postmenopausal women with a history of early-stage breast cancer, Nut. Cancer, 2004, 50(2): 161-7.
6. Le H.T. et al., Plant derived 3,3'-di-indolylmethane is a strong androgen antagonist in human prostate cancer cells, J. Biol. Chem., 2003 Mar 27.
7. Nachshon-Kedmi M. et al., Therapeutic activity of 3'3-di-indolylmethane on prostate cancer in an in vivo model, Prostate, 2004 Oct 1, 61(2): 153-60.