Granaatappel, de vrucht der goden

Granaatappel bevat krachtige antioxidante polyfenolen die de ontwikkeling van atherosclerose lijken te remmen en de kans op het ontwikkelen van hart- en vaatziekte lijken te verminderen. Daarnaast werken ze in op een hoge bloeddruk. Granaatappelextract heeft eveneens bewezen over eigenschappen te beschikken die de groei van bepaalde soorten kanker remmen.

In de Griekse oudheid stond de granaatappel symbool voor leven en herstel. In Egypte beschouwde men het als een godenvrucht. Dankzij de ronde vorm en de vele zaden werd de granaatappel gezien als een symbool van vruchtbaarheid. In de tempel van Salomo zijn de pijlers gedecoreerd met een motief van de takken van de granaatappelboom. Spaanse kolonisten introduceerden de granaatappelboom in Californië in 1769. Het medicinale gebruik van granaatappel gaat al meer dan 3000 jaar terug. Men heeft echter onlangs pas ontdekt dat de stof doeltreffend werkt als het gaat om de preventie van een aantal ernstige, potentieel dodelijke ziekten.

Een krachtige antioxidant

De antioxiderende werking van het extract van de schil van de granaatappel is in verschillende onderzoeksmodellen aangetoond. Zo werd tijdens een onderzoek een granaatappelextract gegeven aan ratten die blootgesteld waren aan koolstoftetrachloride, een giftig chemisch product. Een voorafgaande behandeling met granaatappelextract zorgde voor de bescherming van de hoeveelheid antioxiderende enzymen, zoals catalase, peroxidase en superoxide dismutase. Ook hielp het extract de lever te beschermen van de dieren tegen de toxische effecten van koolstoftetrachloride.

Granaatappel bevat een grote hoeveelheid flavonoïden: 0,2 tot 1% van de vrucht bestaat uit flavonoïden. Het is een belangrijke bron van anthocyanines, glucosides van delphinidine, cyanidine en pelargonidine.

Het is bijzonder rijk aan ellagitannines en gallotannines, die met name in de schil zitten. De in water oplosbare tannines, en dan met name de punicalagines en het ellagzuur, zijn verantwoordelijk voor meer dan 85% van de antioxiderende werking van de granaatappel. Deze groep polyfenolen met een antioxiderende werking is ook wel bekend onder de naam punicosides.

Heilzaam voor de cardiovasculaire gezondheid

Een onderzoek naar lipiden dat in het laboratorium van de universiteit van Haïfa in Israël werd uitgevoerd, heeft de effecten onderzocht van een supplementinname van antioxidanten in de vorm van polyfenolen bij dieren. Onderzoekers constateerden dat granaatappelsap gerelateerd was aan de remming van de LDL-oxidatie en aan de vertraging van de ontwikkeling van atherosclerose. Vervolgens evalueerden ze het effect van de consumptie van granaatappelsap bij patiënten met atherosclerose met stenose in de hoofdslagader. Tien patiënten ontvingen gedurende drie jaar een supplement met granaatappelsap. Aan het einde van het eerste jaar toonden de resultaten aan dat de dikte van de intime media (IMT) van de hoofdslagader (een indicator voor de progressie van atherosclerose) met 30% was afgenomen door de supplementinname. Bij de controlegroep was deze supplementinname met 9% afgenomen. Het granaatappelsap had eveneens op significante wijze het LDL-gehalte in het serum verlaagd, terwijl het de status van de antioxidanten in het serum met 130% had doen stijgen. Een jaar na de start van de inname van de granaat appelsap, was de systole bloeddruk gedaald met 21%.

In een ander onderzoek werd het effect van de dagelijkse consumptie van 50 ml granaatappelsap onderzocht bij patiënten met een Hoge bloeddruk. Na twee weken was de systole bloeddruk gedaald met 5% en was de activiteit van het conversie-enzym van angiotensine (ACE) met 36% gedaald. Een vermindering van de activiteit van in het serum van ACE lijkt (los van de effecten op de bloeddruk) atherosclerose te verminderen.

In een Iraans onderzoek werden de effecten onderzocht van geconcentreerd granaatappelsap op het lipidenprofiel bij patiënten met diabetes type II die een verhoogde lipidenwaarde hadden in het bloed. De patiënten kregen gedurende acht weken een supplement met granaatappelsap. Het totale cholesterolgehalte, het LDL-gehalte, de verhouding LDL/HDL en de verhouding van het totale cholesterolgehalte / HDL-cholesterolgehalte was op aanzienlijke wijze gedaald. De onderzoekers concludeerden dat door de inname van geconcentreerd granaatappelsap de risicofactoren konden worden verminderd voor het ontstaan van een cardiovasculaire aandoening bij patiënten met een hoge cholesterolwaarde.

Mogelijke toepassingen bij borstkanker

Borstkanker is een kankervorm die zeer vaak voorkomt bij vrouwen in de menopauze. Bij het ontstaan en de ontwikkeling van deze kanker speelt de krachtigste oestrogeenvorm, 17-bèta-estradiol, een belangrijke rol. Vaak is deze kankervorm hormoonafhankelijk in de eerste ontwikkelingsstadia. De polyfenole bestanddelen uit granaatappel remmen 17-bèta-hydroxysteroide dehydrogenase type I, een enzym dat het zwakke oestrogeen, oestron, in een krachtige vorm omzet, namelijk 17-bèta-estradiol. Een sterke expressie van dit enzym kan een indicator zijn voor een slechte prognose bij vrouwen met borstkankertumoren die positieve oestrogeenreceptoren hebben.

Uitgaande van deze resultaten, hopen de onderzoekers een klinisch onderzoek om te kunnen zetten op de preventieve en therapeutische toepassing van granaatappel te bestuderen bij borstkanker.

Beïnvloeding van prostaatkanker

In een recente studie hebben onderzoekers aangetoond dat een extract van granaatappel de celgroei zou remmen en de apoptose zou bevorderen in een cellijn van uiterst agressieve prostaatkankercellen. Hetzelfde onderzoeksteam heeft dit onderzoek verder uitgebouwd door ratten die leden aan een kunstmatig opgewekte vorm van prostaatkanker een granaatappelextract toe te dienen. Ze constateerden dat de groei van de tumor bij de ratten die een granaatappelextract hadden gekregen significant was afgeremd. Daarnaast bleek de uitscheiding van PSA (het specifieke antigeen van de prostaat) in het serum van de dieren te zijn afgenomen.

---

.Chidambara Murthy K.N. et al., Studies on antioxidant activity of pomegranate (punica granatum) peel using in vivo models, J. Agric. Food Chem., 2002 Aug 14, 50(17) : 4791-5.
. Aviram M. et al., Pomegranate juice consumption for 3 years by patients with carotid artery stenosis reduces common carotid intima-media thickness, blood pressure and LDL oxidation, Clin. Nutr., 2004 Jun, 23) : 423-33.
. Aviram M. et al., Pomegranate juice consumption inibits serum angiotensin converting enzyme activity and reduces systolic blood pressure, Atherosclerosis, 2001 Sep, 158(1) : 195-8.
. Esmaillzadeh A. et al., Concentrated pomegranate juice improves lipid profiles in diabetic patients with hyperlipidemia, J. Med. Food, 2004 Fall, 7(3) : 305-8.
. Pasqualini J.R. et al., Recent insight on the control of enzymes involved in estrogen formation and transformation in human breast cancer, J. Steroid Biochem. Mol. Biol., 2005 Feb;93(2):5-42): 221-36.
. Malik A et al. Prostate cancer prevention through pomegranate fruit. Cell cycle. 2006 Feb 15; 5(4) {Epub ahead of print)