Hoe schoonmaakproducten de darmflora kunnen aantasten en overgewicht in de hand kunnen werken

Onderzoekers hebben de darmflora geanalyseerd van 757 kinderen van 3 tot 4 maanden oud. Tegelijkertijd bestudeerden ze de mate waarin de kinderen werden blootgesteld aan desinfecterende producten (de bekende 'multisurface' cleaners’), aan schoonmaakproducten en aan milieuvriendelijke schoonmaakproducten. Het resultaat is onverbiddelijk: hoe meer desinfecterende schoonmaakmiddelen er worden gebruikt in het huis, hoe meer de darmflora van de baby's verstoord raken. Deze baby's hebben een veel lager percentage van de gunstige bacteriën Haemophilus en Clostridium. De hoeveelheden ziekteverwekkende bacteriën van het type Lachnospiraceae nemen echter enorm toe. Onderzoeken die uitgevoerd zijn bij varkens toonden vergelijkbare veranderingen nadat de varkens blootgesteld waren aan desinfecterende sprays. Bij baby's die waren blootgesteld aan milieuvriendelijke schoonmaakmiddelen zagen we deze aantasting van de darmflora niet.

Heeft deze aantasting van de darmflora ernstige gevolgen voor de toekomstige gezondheid van de baby's?

Dat wilden de wetenschappers graag weten. De gevolgen van een verstoorde darmflora kunnen zeer uiteenlopend zijn. De wetenschappers concentreerden zich echter op het mogelijke ontstaan van overgewicht. Ze maten de BMI van de kinderen tot aan de leeftijd van 3 jaar. Zoals reeds werd gevreesd toonden de metingen een sterke relatie aan tussen de verstoring van de darmflora van de baby en de kans om een paar jaar later overgewicht te ontwikkelen. Deze aanleg voor obesitas zou gerelateerd zijn aan de bacteriën van het type Lachnospiraceae. De groei van deze bacteriesoort wordt bevorderd door het gebruik van bepaalde schoonmaakmiddelen. Om hun eerst bevindingen te bevestigen, deden de onderzoekers verschillende onderzoeken waarin ze de ingrediënten in de huishoudelijke schoonmaakmiddelen analyseerden die zorgden voor deze problemen.

"We ontdekten dat kinderen van vier maanden oud die in een huis woonden waarin elke week desinfecterende schoonmaakmiddelen werden gebruikt twee keer zo gevoelig waren voor het ontwikkelen van ziekteverwekkende bacteriën in hun darmen. Bij het bereiken van de leeftijd van 3 jaar hadden deze kinderen meer kans op een hoger BMI dan de andere kinderen", , aldus Anita Kozyrskyj, professor in de kindergeneeskunde aan de universiteit van Alberta en hoofdonderzoek van het project SyMBIOTA. In dit project wordt de impact onderzocht van veranderingen in de darmflora bij kinderen.

Het ziet er naar uit dat de zeer vroegtijdige veranderingen in de darmflora van pasgeboren baby's dramatische gevolgen heeft. Uit een onderzoek dat begin 2018 verscheen, bleek dat veranderingen in de darmflora van de moeder de kans op neurologische ontwikkelingsstoornissen, zoals autisme, aanzienlijk vergrootte. Na de geboorte ondergaan veel pasgeborenen opnieuw ernstige aanpassingen in hun darmflora die leiden tot een afname van de diversiteit van de microflora. Dit gebeurt vaak omdat ouders ten onrechte denken dat ze het kind zoveel mogelijk dienen te beschermen tegen bacteriën. Het contact met deze bacteriën met de immuuncellen van de baby is juist essentieel voor een normale rijping van het immuunsysteem. Tijdens deze levensfase leert het systeem middels goede, neutrale of ziekteverwekkende bacteriën precies hoe het zich dient te gedragen ten opzichte van indringers, maar ook hoe het bepaalde bacteriën moet tolereren en anderen moet bestrijden. Het is een training waarbij de cellen van het immuunsysteem leren hoe ze op een adequate manier kunnen reageren, hoe ze hun reacties kunnen afstemmen op de situatie en hoe ze hun impulsen kunnen beheersen. Wie niet het geluk heeft gehad een dergelijke training te volgen, kan te maken krijgen met tal van problemen die gerelateerd zijn aan het immuunsysteem, zoals allergieën, astma, eczeem of nog erger, auto-auto-immuunziekten zoals de ziekte van Raynaud of lupus....

Hoe krijgt een volwassene de darmflora weer in balans?

Als de darmflora van kinderen wordt getroffen door deze schoonmaakmiddelen, dan is de kans natuurlijk groot dat ook volwassenen hierdoor getroffen worden. Net als voor antibiotica, desinfecterende producten voor de handen en pesticiden, geldt ook voor schoonmaakmiddelen dat ze de bacteriën beschadigen die in ons spijsverteringsstelsel leven. De gunstige bacteriën worden kwetsbaarder en de kans dat een andere, ziekteverwekkende bacteriegroep hun plek overneemt wordt groter. Zo wordt de gehele darmflora op de langere termijn aangetast en raakt de microflora in onbalans. De impact hiervan is inmiddels alom bekend:

• de afname of zelfs de volledige verdwijning van bepaalde micro-organismen die korteketenvetzuren produceren, oftewel de stoffen die de darm minder permeabel maken;
• de overheersing van bepaalde micro-organismen, zoals de enterobacteriën of de fusobacteriën die de kans op darmproblemen vergroten;
• een toename van de doorlaatbaarheid van de darmwand en een uitbreiding van chronische ontstekingen in het hele lichaam (huidontstekingen, ontstekingen van het zenuwstelsel, etc.); ;
• de verstoring van de communicatie tussen de hersenen en de microflora (en alle problemen die hieraan zijn gerelateerd, zoals depressies, stress, stemmingsproblemen...).

Al deze problemen ontstaan eveneens als gevolg van het eten van maaltijden die nauwelijks vezels bevatten, oftewel de bestanddelen die de maag weer verlaten zonder dat ze door menselijke enzymen zijn afgebroken. Voor bacteriën die gunstig zijn voor de mens zijn vezels echter onmisbaar. Helaas wordt onze moderne voeding steeds armer aan vezels. Het is overigens niet uitgesloten dat de voor ons gunstige bacteriën op een bepaald moment helemaal verdwijnen uit onze darmflora. Onze microflora in de darm lijkt dan in niets meer op die van onze voorouders.

"We zijn meer bacterie dan mens,", , zegt endocrinoloog Dr Jean-Paul David.

Om deze ramp te voorkomen kunnen we, in elk geval als individu, het inmiddels welbekende protocol toepassen:

1) Verhoog heel geleidelijk aan het vezelgehalte in de voeding. We vinden vezels in bijna alle verse groente- en fruitsoorten, in peulvruchten, in noten, in zaden of in ontbijtgranen van volkoren graan. Voeg tarwezemelen of haver toe aan uw gerechten, gebruik lijnzaad of chiazaad in uw yoghurt, eet gekookte peulvrachten in uw soep, en voeg noten en gedroogd fruit toe aan uw ontbijtgranen... Mogelijkheden genoeg!
Denk er wel om: het is belangrijk om dit geleidelijk te doen: wanneer u niet gewend bent om veel vezels te eten, dan beschikt uw darmflora niet over voldoende bacteriën om ze af te breken. Het gevolg kan zijn dat u wat onschuldige doch vervelende spijsverteringsproblemen kunt ervaren. Streef ernaar om het vezelgehalte in de voeding in 3 maanden op te bouwen naar 80 g, en drink de hele dag door voldoende water.
Vezels zijn eveneens beschikbaar als voedingssupplementen, zoals of https://www.supersmart.com/nl--Probiotica-prebiotica--Organic-Acacia--0754--WNN> Organic-Acacia

2) Combineer voedingsvezels met probiotica. Probiotica zijn bacteriën die worden ingenomen om het spijsverteringsstelsel te gaan bevolken: ze worden ingenomen om de gunstige bacteriën te helpen zich beter te vestigen. Ze zijn afkomstig uit voeding en hebben een tijdelijk effect. Elke stam bestrijdt een specifieke bacterie die eigenlijk niet in de darm thuishoort. Over het algemeen luidt het advies om een maand lang probiotica in te nemen en tegelijkertijd het gehalte aan voedingsvezels in het eten te verhogen. Bij voorkeur gebruikt men dan probiotica die verpakt zijn in maagzuurbestendige capsules. De probiotica worden dan beschermd tegen maagzuur en komen levendaan in de darm. Een voorbeeld hiervan is Probio Forte™ (Lactobacillus acidophilus, Lactobacillus casei , Lactobacillus plantarum, Lactobacillus lactis), een buitengewoon populair product. Het bevat verschillende stammen van bacteriën die vandaag de dag bekend staan als de meest effectieve soorten.

Referenties

Moira K. Differding, Noel T. Mueller. Are household disinfectants microbially mediated obesogens? Canadian Medical Association Journal, 2018; 190 (37): E1095 DOI: 10.1503/cmaj.181134

Mon H. Tun, Hein M. Tun, Justin J. Mahoney, Theodore B. Konya, David S. Guttman, Allan B. Becker, Piush J. Mandhane, Stuart E. Turvey, Padmaja Subbarao, Malcolm R. Sears, Jeffrey R. Brook, Wendy Lou, Tim K. Takarao, James A. Scott, Anita L. Kozyrskyj. Postnatal exposure to household disinfectants, infant gut microbiota and subsequent risk of overweight in children. Canadian Medical Association Journal, 2018; 190 (37): E1097 DOI: 10.1503/cmaj.170809