Praktische en natuurlijke lentegids: boordevol tips en adviezen!

De vogeltjes zingen weer en de temperaturen worden aangenamer: de lente is losgebarsten en dat geeft nieuwe energie. Maar net als de andere seizoenen, heeft ook de lente wat minder leuke kanten: het lichaam heeft last van de winterse vermoeidheid, de lever en het spijsverteringsstelsel zitten vol afvalstoffen, en men heeft last van slapeloosheid en brandend maagzuur...

Hoe helpen we ons lichaam door deze lentestrubbelingen heen? Maak zoveel mogelijk gebruik van de natuurlijke rijkdom die de lente ons biedt en stoom uzelf klaar voor de zomer!

Voordat de reguliere geneeskunst bestond, wist de menshet beste uit elk seizoen te halen zodat het lichaam ingesteld was op de komende veranderingen. In dat tijdperk had men reeds ontdekt dat de beschikbaarheid van een bepaald soort voedsel in een bepaald seizoen geen toeval was: zo helpt de hogere energiedichtheid van herfstgroenten (zoals aardappel, pompoen en pastinaak) de strenge winter door te komen. Zomergroente- en fruit (zoals tomaat, paprika en abrikoos) bevat weer kostbare carotenoïden die ons lichaam helpen UV-schade door de zon te voorkomen.

Gelukkig er een paar van deze oude geheimen bewaard gebleven. Sommige hebben zelfs weer de belangstelling weten te winnen van de wetenschap. We noemen er hier een paar die u moeiteloos kunt toepassen in uw dagelijks leven...

Bind de strijd aan met de lentedip

Veel mensen voelen zich moe in de lente. Het lichaam is uitgeput geraakt van de winterse voeding en omdat er meer licht is, neemt de basisstofwisseling snel toe. Dit is het moment bij uitstek om een 'kuur' te gaan doen, oftewel een korte periode waarin u uw voeding aanpast en kiest voor specifieke groepen van voedingsstoffen.

Het doel niet gewichtsverlies, maar vooral het reinigen van het spijsverteringsstelsel door minder voeding te nemen. Er hoeft dan minder voedsel verteerd en afgevoerd te worden. Zo kan het spijsverteringsstelsel tot rust komen, zijn er minder afvalstoffen die afgevoerd moeten worden en worden de voorraden met micronutriënten die het lichaam nodig heeft weer aangevuld.

Deze kuren hebben over het algemeen verschillende positieve effecten voor de gezondheid:

• Ondersteuning van de strijd tegen veroudering en tegen oxidatiestress (door het mechanisme van calorierestrictie);
• Verbetering van het lipidenprofiel;
• Vergroten van de weerstand;
• Overstap naar een gezondere levensstijl (want door de gunstige effecten die men ervaart is men minder geneigd de oude, slechte gewoonten weer op te pakken);
• Een afname van de tailleomvang (hoewel dat niet altijd gepaard gaat met gewichtsverlies);
• Een hernieuwde waardering van de smaak van bepaalde voedingsmiddelen en de herkenning van het verzadigingsgevoel.

Wat houdt het precies in: u eet een week lang uitsluitend groente (kool, waterkers, venkel, radijs, rabarber, snijbiet, asperges, artisjok, spinazie) en fruit (aardbeien, avocado's, citroen, pruimen, grapefruit)van het seizoen, het liefst geteeld bij u in de buurt. Tijdens de kuur eet u niets anders. Als u dat echt moeilijk vindt, kunt u af en toe een portie zilvervliesrijst of half-bruine rijst nemen. Het gaat hier echter niet om een dieet. Eet naarmate u honger heeft, niet meer en niet minder.

Omarm het lentegevoel

De lente is het ideale moment om het lichaam weer snel op te laden met nieuwe energie. Als we ons lichaam een flinke boost geven, voelen we ons al snel weer helemaal in harmonie met de groeiende en bloeiende natuur om ons heen. Onze geslachtsfunctie en bijnierfunctie kunnen wel een oppepper gebruiken.

Bereid een heerlijk 'eigengemaakt' ontbijtje op basis van kruiden, granen en seizoensfruit. Meng de ingrediënten in een kom en giet er eventueel wat plantaardige melk over:

• Kaneelpoeder. Omdat het een krachtige antioxidant is (een van de krachtigste antioxidanten van alle natuurlijke voedingsmiddelen).
• In stukjes gesneden of geraspte gekonfijte gember. Gember heeft een versterkend effect.
• Een paar amandelen. Amandelen bevatten plantaardige eiwitten en zijn rijk aan vitamine E en squaleen (voorlopers van fytosterolen).
• Wat pompoenzaden. Omdat ze rijk zijn aan mangaan.
• Wat geroosterde sesamzaden. Rijk aan vezels, magnesium, zink en sesamine (lignanen die uitzonderlijk krachtig werken als antioxidant (1-2)).
• Rood fruit (indien beschikbaar, anders vervangen door appel): bosbessen, aardbeien of zwarte bessen. Rood fruit is rijk aan flavonoïden (proanthocyaninen et anthocynaninen), catechines en vitamine C (3 tot 4 maal zoveel vitamine C als in een sinaasappel).
• Havervlokken. Havervlokken bevatten bèta-glucaan, een oplosbare vezel die de uitscheiding van cholesterol bevordert doordat het de aanmaak van cholesterol in de lever vermindert en het bovendien de darmpassage reguleert (3).

Drink bij dit verrukkelijke ontbijt een kopje niet te hete gemberthee , (voeg de fijngehakte gember toe aan het water zodra het begint te koken en laat 20 minuten trekken). Gebruik daarnaast een kuur van , een gestandaardiseerd gemberextract met 20% gingerolen (3 weken lang 2 capsules per dag). Gingerolen zijn de belangrijkste werkstoffen van gember: ze hebben een zeer waardevolle werking als antioxidant (4-5), zowel rauw als gekookt.

Ten slotte, neemt u nog een vitamine C-supplement totdat het weer tijd is voor de zomergroente en het zomerfruit (vooral rode groente- en fruitsoorten zijn rijk aan vitamine C): 1 capsule Triple C elke ochtend bij het ontbijt.

Een lente zonder slapeloze nachten

Veel mensen krijgen in het voorjaar last van slapeloosheid. Een eenvoudige, maar niet vaak toegepast remedie is een wandeling in de natuur. Simpel, doeltreffend en wetenschappelijk bewezen: een wandeling in de natuur heeft alleen maar voordelen. In Japan mag de wandeling zich verheugen in een hernieuwde populariteit. Men heeft er zelfs een nieuwe naam voor bedacht: baden in het bos ».

Een paar minuten ‘baden in het bos’ is al voldoende om alle vitaliteitswaarden van het lichaam weer op 'groen' te zetten. Het afweersysteem wordt sterker (6), de stress neemt af (7) en de verkwikte geest zorgt ervoor dat u beter in slaap valt (8). Onderzoekers van Forestry and Forest Products Research Institute hebben dan ook aangetoond dat mensen die hadden gewandeld in het bos, in vergelijking met mensen die dezelfde afstand hadden gewandeld in de stad, veel minder cortisol in hun lichaam hadden (een hormoon dat een bepalende rol speelt bij het ontstaan van stress).

Dit miraculeuze effect kan verklaard worden op basis van verschillende mechanismen:

• De lucht is gevuld met natuurlijke essentiële oliën, die worden aangemaakt door de bomen. Deze oliën werken verkwikkend en ontspannend en maken het immuunsysteem sterker). We hebben het hier over phytoncides, oftewel moleculen die door planten worden afgescheidenen die een belangrijke rol spelen voor het afweersysteem en de onderlinge communicatie van bomen.
• Wanneer we naar de natuur kijken, zijn we gevoelig voor natuurlijke stimuli (de frisse lucht, de geuren, de kleuren en de subtiele geluiden). Het helpt ons om dingen 'los te laten' (gemeten in een onderzoek waaruit een afname van de doorbloeding van de prefronale cortex naar voren kwam) (9).
• De fysieke activiteit tijdens de wandeling.
• De weldaad van natuurlijk licht op het lichaam (stimuleert het wakker-zijn, de cognitie en de aanmaak van vitamine D, beïnvloedt de aanmaak van serotonine, een stof die betrokken is bij het humeur en bij de slaap en reguleert de biologische klok, met name door de aanmaak van melatonine).

De lente is het seizoen bij uitstek om het wandelen in de natuur weer op te pakken. De zonnestralen zijn nog niet schadelijk omdat de aarde nog te ver van de zon staat: alle reden dus om te genieten van een wandeling in de natuur als de zon doorbreekt. Het maakt niet uit op welk moment van de dag u gaat wandelen.

Het is ook het moment waarop het lichaam een maximale hoeveelheid aan vitamine D aan kan maken waarmee de in de winter leeggemaakte voorraden weer aangevuld kunnen worden. In de winter heeft uw huid meestal niet veel zon gezien. Werkt u niet buiten, dan is de inname van een vitamine D-supplement aan te raden. Dat geldt eveneens wanneer u in een gebied woont waarin de zon niet veel schijnt (maar weinig voedingsmiddelen bevatten vitamine D): u kunt kiezen tussen , een vitamine D op basis van 5000 IE of , op basis van 1000 IE. Uw keuze hangt af van uw behoeften en van de hoeveelheid wandelingen die u maakt, maar met deze combinatie vult u de vitamine D-voorraden weer aan voor de volgende winter.

U kunt naast uw wandeluitjes ook een extract van valeriaan en rhodiola gebruiken (Rozewortel). Deze extracten helpen bij slapeloosheid (10) en stress (11) (indien ze worden ingenomen op het moment dat u gaat slapen), maar het verdient de voorkeur deze extracten in te nemen in tabletvorm. Het drinken van (kruiden)thee heeft namelijk een vochtafdrijvend effect, waardoor u 's nachts mogelijk wakker wordt. Het supplement Natural Sleep Formula is een voorbeeld van een samenstelling die deze extracten bevat, naast hop en tryptofaan.

Geen zuurbrand meer in de lente

Ook een hinderlijke voorjaarskwaal: door de verandering van spijs (minder vet en minder vlees dan in de winter) en de snellere stofwisseling wordt de maag flink aan het werk gezet. Het gevolg is dat er teveel maagzuur geproduceerd wordt.

Beperk het eten van groente uit de look-familie (alliaceae), zoals uien en knoflook. Laat de medicijnen in de apotheek liever links liggen (zuurremmers, H2-remmers of IPP)!Eet langzaam maar zeker lichtere maaltijden (en ga liever niet liggen na de maaltijd). Verdiep u eens in natuurlijke extracten, zoals Anti-Acid Reflux Formula, een natuurlijke formule die oprispingen tegengaat. Het bevat zoethoutwortel, rode iep en granaatappelextract.

De tip van Jean-Christophe Charrié (12): drink sap van rauwe aardappel (direct na het persen, want sap oxideert heel snel). De gunstige eigenschappen zijn te danken aan een enzym in de aardappel die een positieve werking heeft op de littekenvorming in slijmvlies.

Ga de strijd aan met voorjaarallergieën.

De afgelopen 30 jaar zou het aantal mensen dat last heeft van een voorjaarsallergie verviervoudigd zijn. Helaas lijkt de kindertijd bepalend te zijn voor de ontwikkeling van allergieën. Rest ons niets anders dan te proberen de intensiteit van de aanvallen te verminderen en de ontstekingsreacties in te dammen wanneer we blootgesteld worden aan bepaalde pollen. Er bestaat hiervoor een nog relatief onbekende, natuurlijke oplossing: quercetine. !

Dit is een plantaardige antioxidant die de aanmaak van histamine remt. Histamine is een neurotransmitter die verantwoordelijk is voor allergieklachten) (13-15). Wellicht heeft u wel eens gelezen dat deze stof de opname van vitamine C verbetert. Quercetine wordt dan ook vaak toegevoegd aan supplementen. Quercetine is ook als supplement verkrijgbaar, bijvoorbeeld Super Quercetin (met een dosering van 500 mg per capsule).

Weet u waar quercetine nog meer in zit? In rood fruit (druiven, bosbessen, cranberries, kruisbessen, aardbeien, kersen...). Begin mei kunnen we weer van dit fruit genieten. De natuur zit goed in elkaar!

Onmisbaar in de lente:

• Kaneel (stokjes of poeder).
• Daslook en veldzuring: pluk het en voeg het toe aan uw salades.
• Verse gember of gemberextract gestandaardiseerd met gingerolen (Super Gingérols).
• Vitamine C: in de vorm van ascorbaat of ester.
• Rood fruit.
• Baden in het bos: het liefst 45 minuten per dag.
• Vitamine D: een supplement om de tekorten van de winter aan te vullen (5000 IE of 1000 IE).
• Essentiële olie van de balsemzilverspar en de grove den: om de weerstand te verhogen.
• Schors van de lindeboom: als thee of afkooksel.

Referenties

1. Kiso Y. Antioxidative roles of sesamin, a functional lignan in sesame seed, and it's effect on lipid- and alcohol-metabolism in the liver: a DNA microarray study. Biofactors 2004;21(1-4):191-6.

2. Suja KP, Jayalekshmy A, Arumughan C. Free radical scavenging behavior of antioxidant compounds of sesame (sesamum indicum L.) in DPPH(*) system. J Agric Food Chem 2004 February 25;52(4):912-5.

3. Marlett JA, McBurney MI, Slavin JL. Position of the American Dietetic Association: health implications of dietary fiber. J Am Diet Assoc. 2002;102:993-1000.

4. Chrubasik S, Pittler MH, Roufogalis BD. Zingiberis rhizoma: a comprehensive review on the ginger effect and efficacy profiles. Phytomedicine 2005 September;12(9):684-701.

5. Monograph Zingiber officinale (Ginger). Altern Med Rev 2003;8(3):331-5.

6. Li Q, Morimoto K, Kobayashi M, Inagaki H, Katsumata M, Hirata Y, Hirata K, Suzuki H, Li YJ, Wakayama Y, Kawada T, Park BJ, Ohira T, Matsui N, Kagawa T, Miyazaki Y, Krensky AM, « Visiting a forest, but not a city, increases human natural killer activity and expression of anti-cancer proteins », Int J Immunopathol Pharmacol, vol. 21, no 1,‎ 2008, p. 117-27.

7. Park BJ, Tsunetsugu Y, Kasetani T, Hirano H, Kagawa T, Sato M, Miyazaki Y, « Physiological effects of Shinrin-yoku (taking in the atmosphere of the forest)--using salivary cortisol and cerebral activity as indicators », J Physiol Anthropol, vol. 26, no 2,‎ 2007, p. 123-8.

8. Bratman G, Daily G et al. The benefits of nature experience: Improved affect and cognition. Landscape and Urban Planning, 138, 41-50, 2015. http://dx.doi.org/10.1016/j.landurbplan.2015.02.005

9. Bratman G, Hamilton P et al. Nature experience reduces rumination and subgenual prefrontal cortex activation. PNAS July 14, 2015. 112 (28) 8567-8572; published ahead of print June 29, 2015. https://doi.org/10.1073/pnas.1510459112

10. Fernández-San-Martín MI, Masa-Font R, et al. Effectiveness of Valerian on insomnia: a meta-analysis of randomized placebo-controlled trials. Sleep Med. 2010 Jun;11(6):505-11.

11. Bystritsky A, Kerwin L, Feusner JD. A pilot study of Rhodiola rosea (Rhodax) for generalized anxiety disorder (GAD). J Altern Complement Med. 2008 Mar;14(2):175-80.

12. Charrié JC, Clermont-Tonnerre ML. Se soigner toute l’année au naturel. Editions Prisma. Novembre 2015

13. Yoshimoto T, Furukawa M, et al. Flavonoids: potent inhibitors of arachidonate 5-lipoxygenase.Biochem Biophys Res Commun 1983 Oct 31;116(2):612-8.

14. Otsuka H, Inaba M, et al. Histochemical and functional characteristics of metachromic cells in the nasal epithelium in allergic rhinitis: studies of nasal scrapings and their dispersed cells. J Allergy Clin Immunol 1995;96:528-536.

15. Thornhill SM, Kelly AM. Natural treatment of perennial allergic rhinitis. Altern Med Rev. 2000 Oct;5(5):448-54. Review.