Astragalus membranaceus, een legendarische medicinale plant

Heeft u al eens gehoord van de gunstige werking van de Astragalus, ook wel vlezige hokjespeul genoemd? We zien dat de plant een toenemende belangstelling geniet van de wetenschap vanwege de vele biologische werkingen. Het is goed om te weten dat er niet een soort, maar wel duizenden soorten van deze plant bestaan, die allemaal hun eigen, bijzondere eigenschappen hebben. Een van deze soorten, de Astragalus membranaceus is al eeuwenlang zeer bekend vanwege zijn therapeutische vermogen. De medicinale krachten van deze plant werden voor het eerst beschreven in de Shennong bencao jing¹, oftewel de oudste versie van de Chinese geneesmiddelenlijst. Zo komt het dat de Astragalus membranaceus in Azië een veelvuldig gebruikte en bekende plant is. De plant wordt aangeraden voor verschillende situaties, met name als het gaat om de behandeling van bepaalde hart- en vaatziekten, nierziekten en huidaandoeningen. Om de potentiële medicinale kracht van de plant beter te begrijpen, hebben onderzoekers zich verdiept in de effecten en in de samenstelling van de plant. De onderzoekers bevestigden deze medicinale werkingen van de Astragalus membranaceus en toonden aan dat de plant beschikte over een aantal krachtige natuurlijke werkstoffen.

Het belang van een supplementinname van Astragalus membranaceus

Een in vivo-onderzoek om de effecten van Astragalus te meten
Ondanks het wijdverbreide traditionele gebruik van Astragalus membranaceus, bestonden er tot op heden nauwelijks in vivo-onderzoeken naar deze plant. Een Amerikaanse groep onderzoekers heeft zich gericht op het effect van een supplementinname van Astragalus bij de mens. Ze voerden hiervoor een onderzoek uit bij mensen zonder bekende gezondheidsproblemen. Deze mensen kregen verschillende doseringen van Astragalus membranaceus, waarna de onderzoekers verschillende parameters onderzochten, zoals de respons van de leukocyten, de bloedplaatjes en de cytokines. Daarnaast werd de lichaamstemperatuur gemeten en werd de bloeddruk geregistreerd.

De immuunboost van Astragalus membranaceus
Het blad Evidence-Based Complementary and Alternative Medicine² publiceerde in 2016 de positieve resultaten van het onderzoek. De eerste effecten werden ongeveer vier uur na de supplementinname geconstateerd: men ontdekte een toename van het aantal circulerende bloedplaatjes. Ook constateerden de onderzoekers een aanzienlijke toename van de leukocyten, waarvan bekend is dat ze een belangrijke rol spelen bij de verdediging van ons organisme. Het onderzoek toonde dat 8 of 12 uur na toediening van het supplement er sprake was van een toename van verschillende leukocyten (oftewel witte bloedlichaampjes), namelijk van de monocyten, de lymfocyten en de neutrofielen. Ook observeerden de wetenschappers een dynamische verandering van het circulerende gehalte aan cytokines, waaronder TNF-alfa, IL-6 en gamma interferon. Deze elementen spelen een rol in ons immuunsysteem. Dit verklaart het positieve effect van de Astragalus membranaceus op ons immuunsysteem. De therapeutische waarde van de plant wed overigens bevestigd door een aantal fysiologische tekenen, zoals de daling van de bloeddruk en de stijging van de lichaamstemperatuur. Deze twee verschijnselen zijn kenmerkend voor de activering van het immuunsysteem. Het verklaart de doeltreffendheid van een supplementinname van Astragalus membranaceus als het gaat om het verbeteren van de natuurlijke afweermechanismen van ons lichaam.

Een fractie met ontstekingsremmende activiteiten

Onlangs ontdekte men dus dat de Astragalus membranaceus ons immuunsysteem een boost geeft. In 2014 ³ontdekte men echter al dat de plant eveneens ontstekingsremmende eigenschappen heeft. Een Chinees onderzoeksteam is erin geslaagd een werkzame fractie te extraheren van astragalus. De werkzaamheid van deze fractie werd geëvalueerd met behulp van specifieke immuuncellen. De onderzoekers constateerden dat het astragalusextract in staat was de expressie van een specifiek enzym te remmen, namelijk dat van stikstofmonoxide synthase. Het is betrokken bij de vaatverwijding, een verschijnsel dat kenmerkend is voor ontstekingen. Na verdieping van hun onderzoek, ontdekten de wetenschappers dat de actieve fractie van astragalus inwerkte op verschillende moleculen die betrokken zijn bij het ontstekingsproces, zoals cyclo-oxygenase-2, NFκB, prostaglandine E2, bij regulatoren van de MAPK-route en bij de cytokines, zoals IL-1β, l’IL-6 en TNF-alfa. De onderzoekers meldden dat de activiteit van deze moleculen over het geheel met ongeveer de helft was afgenomen na de inname van het extract van Astragalus membranaceus. Om deze ontstekingsremmende werking te begrijpen, concentreerden de onderzoekers zich op het in kaart brengen van de werkstoffen van deze plant. De resultaten van hun werk verschenen in het blad Phytotherapy Research³. De onderzoekers hadden 13 werkstoffen geïdentificeerd, waaronder 5 isoflavonoïden en 8 saponinen. De activiteit van deze moleculen zou een verklaring zijn voor de ontstekingsremmende eigenschappen van de Astragalus membranaceus. Voor het verlichten van ontstekingen zou deze plant dan ook wel eens van groot belang kunnen zijn.

De ontdekking van natuurlijke antioxidanten in Astragalus

Naast de ontstekingsremmende werking heeft de Astragalus membranaceus eveneens beschermende mechanismen voor ons lichaam. In een onderzoek dat in 2015 verscheen in het specialistische Chinese wetenschapsmagazine Zhongguo Zhong yao za zhi⁴.werden deze mechanismen reeds bevestigd. Tijdens hun werkzaamheden waren de onderzoekers erin geslaagd de krachtige werking van Astragalus membranaceus toe te schrijven aan drie werkstoffen in de plant: Astragaloside IV, formononetine en een groep van calycosines. De antioxiderende activiteit werd aangetoond bij zogenaamde 'Chang liver cells'. Dit zijn normale levercellen, waarbij de wetenschappers oxidatiestress opwekten door H2O2 toe te voegen aan de cellen. Om de activiteit van de werkstoffen van Astragalus te kunnen volgen, analyseerden de onderzoekers het niveau van de oxidatiestress. Hiervoor maten de onderzoekers reactieve zuurstofsoorten (ROS) in de cellen, evenals de expressie van het cytochroom P450 2E1. Van de laatstgenoemde stof, die bekend staat onder de afkorting CYP2E1, weet men dat deze veel oxidatiestress veroorzaakt, waardoor er allerlei gezondheidsproblemen kunnen ontstaan. Nadat er een test werd gedaan om hun onderzoeksresultaten te verifiëren en te bevestigen, toonden de onderzoekers aan dat de stoffen die ze hadden geïdentificeerd in Astragalus membranaceus in staat waren oxidatiestress, waaronder de stress die ontstaat door CYP2E1, te verminderen. Hieruit valt af te leiden dat deze specifieke Astragalussoort wel eens bijzonder effectief zou kunnen zijn in de strijd tegen schade die ontstaat door vrije radicalen.

Deze onderzoeken bevestigen het therapeutische potentieel van de Astragalus membranaceus. Dankzij de gunstige eigenschappen, die het immuunsysteem versterken en ontstekingen bestrijden, heeft de plant een beschermende invloed op ons lichaam. Een supplementinname van Astragalus zou dan ook kunnen bijdragen aan de preventie of bestrijding van bepaalde leeftijdsgerelateerde aandoeningen. Overigens is dit ook de reden dat Astragalus tegenwoordig verkrijgbaar is in de vorm van versterkende middelen en anti-agingsupplemnten.

---

Bronnen:

1. Shuang Ren, Hua Zhang, Yongping Mu, Mingyu Sun, Ping Liu, Pharmacological effects of Astragaloside IV: a literature review, J Tradit Chin Med 2013 June 15; 33(3): 413-416.
2. Denzler K, Moore J, Harrington H, Morrill K, Huynh T, Jacobs B, Waters R, Langland J, Characterization of the Physiological Response following In Vivo Administration of Astragalus membranaceus, Evid Based Complement Alternat Med, 2016, 2016:6861078.
3. Lai PK, et al., Anti-inflammatory activities of an active fraction isolated from the root of Astragalus membranaceus in RAW 264.7 macrophages, Phytother Res, 2014 Mar, 28(3):395-404.
4. Li J, Han L, Ma YF, Huang YF, Inhibiting effects of three components of Astragalus membranaceus on oxidative stress in Chang Liver cells, Zhongguo Zhong Yao Za Zhi, 2015 Jan, 40(2):318-23.