Vervuiling in de stad: natuurlijke oplossingen die bescherming bieden

De afgelopen maanden zagen we verschillende vervuilingspieken, vooral wat betreft de vervuiling door fijnstof. Bij elk smogalarm volgden er vanuit de gezondheidsinstanties meer berichten over preventie. Toch vragen velen zich af wat de gevolgen zijn voor de gezondheid: wat zijn de effecten van luchtvervuiling? Hoe kunnen we de blootstelling aan deze fijnstof zoveel mogelijk beperken? Hoe beschermen we ons lichaam tegen de stedelijke vervuiling? Om deze vragen te kunnen beantwoorden, zijn er verschillende onderzoeken uitgevoerd. Laten we eens nader kijken naar de resultaten hiervan.

Wat zijn de effecten van vervuiling op de gezondheid?

Ten eerste is het goed om te weten dat de vervuilingspieken gerelateerd zijn aan verschillende parameters. Een van de belangrijkste veroorzakers is de intensieve uitstoot van fijnstof. De fijnstofdeeltjes zijn afkomstig van verschillende bronnen, zoals de uitlaatgassen van auto's¹. Om die reden raadt men het gebruik van de auto af tijdens een vervuilingspiek. Deze aanbeveling dient men niet te licht op te vatten, want de uitstoot van auto's heeft zeer schadelijke effecten als het gaat om de vervuiling van onze atmosfeer. De Wereld Gezondheidsorganisatie (WHO) vermoedt dat dit leidt tot 1,3 miljoen doden per jaar wereldwijd². Hun statistieken wijzen uit dat de cijfers met name in de ontwikkelingslanden alarmerend zijn. Maar luchtvervuiling is een milieuprobleem dat wereldwijd voor gezondheidsproblemen zorgt. Het kan zowel voor de lange als voor de korte termijn problemen voor de gezondheid opleveren. Een chronische blootstelling aan fijnstof, een verschijnsel dat zich met name in de steden voordoet, kan het risico op bepaalde aandoeningen verhogen, zoals hart- en vaatziekten, ziekten van het ademhalingsorgaan (zoals astma en longontsteking), en chronische ziekten, zoals longkanker. Bovendien zijn sommige mensen gevoeliger dan anderen voor de vervuiling van onze atmosfeer. Vooral bij jonge kinderen, bij ouderen en bij mensen die al ziek zijn kan deze vervuiling ernstige gevolgen hebben. Gezien de omvang van dit probleem, wordt er elk jaar opnieuw veel onderzoek gedaan naar de bestrijding van deze vorm van vervuiling. Gelukkig is er dankzij de vele onderzoeken veel progressie gemaakt op het gebied van preventie en behandeling.

Hoe kunnen we de blootstelling aan fijnstof beperken?

De blootstelling aan fijnstof kan beperkt worden door de toepassing van een aantal eenvoudige maatregelen. Zo is het aan te raden om de leef- en werkruimten buiten de piekmoment van vervuiling regelmatig te luchten. Doe dit op een moment dat er buiten weinig verkeer is. De lucht in de ruimten wordt hierdoor ververst, en de ophoping van microscopisch kleine deeltjes wordt verminderd. Rijdt u in de auto, ventileer de auto dan niet wanneer u door een vervuild gebied rijdt, met name wanneer er sprake is van veel verkeer. Probeer tijdens een vervuilingspiek fysieke inspanning te beperken. Door de fysieke inspanning kan de hoeveelheid vervuilende stoffen die in het lichaam terechtkomt toenemen. En ten slotte: het is een taak van ons allemaal om de vervuiling van onze atmosfeer zo veel mogelijk te beperken. Laat voor korte stukken de auto staan en kies voor schone vormen van energie³.

Hoe kunnen we ons lichaam beschermen tegen luchtvervuiling?

Over de hele wereld werken teams van wetenschappers aan doeltreffende oplossingen om de schadelijke effecten van luchtvervuiling te bestrijden. Een paar maanden geleden gaven we u al enkele adviezen voor het ontgiften van het lichaam, waarmee u vervuilende stoffen kunt verwijderen. Sindsdien zijn er nieuwe onderzoeksresultaten verschenen over de bestrijding van schade door fijnstof in ons lichaam. Deze natuurlijke stoffen zouden wel eens bijzonder effectief kunnen zijn.

Het belang van een supplementinname B-vitamines tegen fijnstof
Eind maart 2017 verscheen er een artikel in het blad Proceedings of the National Academy of Sciences (PNAS). Het biedt interessante aanknopingspunten in de strijd tegen de schadelijke effecten van luchtvervuiling. Aan het einde van hun werkzaamheden concludeerden de auteurs van deze publicatie dat vitamine B wel eens een bijzonder gunstige invloed zou kunnen hebben op de schade die veroorzaakt wordt door fijnstof. Hoe kwamen de wetenschappers tot deze conclusie? Ze volgende tien volwassenen, die verdeeld werden over drie groepen:

- de eerste groep was de 'controlegroep'. Deze groep werd blootgesteld aan lucht zonder fijnstof en kreeg een placebo;
- de tweede groep werd blootgesteld aan lucht met een gecontroleerde hoeveelheid fijnstof en kreeg eveneens een placebo;
- de derde groep werd blootgesteld aan lucht met een gecontroleerde hoeveelheid fijnstof en ontving dagelijks een supplement van B-vitamines, dat 2,5 mg vitamine B9, 50 mg B6 en 1 mg B12 bevatte.

Om de effectiviteit van de supplementinname van B-vitamines te kunnen beoordelen, waren de onderzoekers met name geïnteresseerd in de eventuele effecten op epigenetische schade. Wetenschappers ontdekten al eerder dat een acute blootstelling aan fijnstof mogelijk leidt tot veranderingen in de methylering van het DNA. Deze veranderingen zouden zich met name voordoen bij de genen die betrokken zijn bij het zuurstofmetabolisme in de mitochondriën. Gelukkig zijn de onderzoekers erin geslaagd om aan te tonen dat een supplementinname van B-vitamines deze epigenetische veranderingen mogelijk voorkomt. Deze vitamines zouden mogelijk een doeltreffende werking hebben als het gaat om het voorkomen van schade door vrije radicalen. Deze eerste resultaten tonen eveneens een krachtig therapeutisch vermogen aan van B-vitamines. De vitamines zijn verkrijgbaar in de vorm van voedingssupplementen: Pyridoxamine (vitamine B6), SuperFolate (vitamine B9) en Methylcobalamine (vitamine B12).

Het beschermende effect van omega-3-vetzuren
In maart 2017 werd in het blad Biochimica et Biophysica⁴ een belangrijke ontdekking onthuld. De auteurs van dit onderzoek hadden namelijk aangetoond dat omega-3-vetzuren de impact van fijnstof voor het lichaam zou kunnen beperken. Hiervoor hadden de onderzoekers muizen blootgesteld aan fluorescerende, synthetische en niet-toxische fijnstofdeeltjes. Vervolgens kregen de muizen een dieet dat rijk was aan omega-3-vetzuren. Op basis van verschillende analyses toonden de wetenschappers allereerst aan dat de fluorescerende fijnstofdeeltjes verspreid werden over verschillende vitale organen. Ze constateerden dat de microscopisch kleine deeltjes zich niet alleen in de longen, maar soms ook in andere organen ophoopten, zoals in de hersenen, de lever, de milt, de nieren en de testikels. Dit zou mogelijk ontstekingen tot gevolg kunnen hebben, met een toename van oxidatiestress. Na deze alarmerende constatering kwamen de wetenschappers tot de ontdekking dat omega-3-vetzuren het ontstekingsproces in de weefsels kon verminderen. Een adequate hoeveelheid omega-3-vetzuren zou zo bepaalde gezondheidsproblemen kunnen voorkomen. Dit nieuwe resultaat kan worden toegevoegd aan de resultaten van tal van andere wetenschappelijke onderzoeken die de gunstige effecten van omega-3 aantonen, en waarover we regelmatige berichten op Nutranews. Het is dan ook niet voor niets dat er in de catalogus van Supersmart verschillende (omega-3-supplementen worden aangeboden).

---

> Bronnen:
1. OMS, Pollution de l'air en milieu urbain et santé – questions-réponses, Informations sur la pollution de l’air en milieu urbain, 2017.
2. OMS, Pollution de l'air en milieu urbain et santé – questions-réponses, Effets sur la santé de la pollution de l’air en milieu urbain, 2017.
3. Jia Zhonga, et al., B vitamins attenuate the epigenetic effects of ambient fine particles in a pilot human intervention trial, PNAS, March 28, 2017, vol. 114 no. 13, 3503–3508.
4. Jing X. Kanga et al., Protection against fine particle-induced pulmonary and systemic inflammation by omega-3 polyunsaturated fatty acids, Biochimica et Biophysica Acta (BBA) General Subjects, Volume 1861, Issue 3, March 2017, Pages 577–584.