Astaxanthine: de antioxidant van de zomer

Sinds enkele jaren bestuderen onderzoekers een molecuul dat aangemaakt wordt door micro-algen, astaxanthine geheten. Dit molecuul wordt beschouwd als een belangrijke voedingsstof die ons kan beschermen tegen bepaalde vormen van oxidatieve stress, en dan met name de oxidatieve stress die ontstaat door zonnestralen. Een voedingsstof die in deze zomerse periode van groot belang is!

Wat is astaxanthine?

Astaxanthine is een natuurlijk pigment met een roze tot rode kleur die behoort tot de familie van de carotenoïden. Carotenoïden zijn bekend als Krachtige antioxidanten die in staat zijn onze cellen te beschermen tegen aanvallen van bepaalde vrije radicalen. Astaxanthine is een molecuul dat wordt aangemaakt door eencellige algen zoals de Haematococcus pluvialis.

In de natuur heeft alles een doel. Dat geldt ook voor astaxanthine, dat een duidelijke en onmisbare rol speelt: het beschermt de micro-algen wanneer ze worden blootgesteld aan vernietigende stress vanuit hun leefomgeving (onvoldoende water, overmatige zonnestralen, ongeschikte temperaturen...). Wanneer de algen aan extreme omstandigheden worden blootgesteld, dan starten ze spontaan met een natuurlijk verdedigingsmechanisme: ze produceren astaxanthine. Deze stof beschermt de algen.

Astaxanthine verspreidt zich verder in de voedingsketen via zoöplankton, dat zich voedt met de micro-algen. Vervolgens wordt het opgenomen door de grootverbruikers van zoöplankton: roze flamingo's, zalmen en garnalen. Deze dieren eten zoveel astaxanthine dat ze er een zichtbaar effect aan overhouden, namelijk hun roze kleur.

Maar astaxanthine heeft nog meer te bieden. De voedingsstof speelt bij de grootverbruikers namelijk een essentiële rol bij de algehele versterking van het lichaam.

Het beste voorbeeld hiervan is ongetwijfeld de wilde zalm. Zalmen zijn anadrome vissen, oftewel vissen die geboren worden in het zoete water van rivieren, maar die uiteindelijk naar de zee trekken alwaar ze hun volwassen leven doorbrengen. Als geslachtsrijp worden, keren ze terug naar hun geboorteplaats. Dit doen ze door de geuren te volgen die ze herkennen uit hun verleden. Ze planten zich vervolgens voort in het rivierwater, want de jonge visjes hebben zoet water nodig om te overleven.

Niet alleen de zalm zwemt van de zee terug naar de rivier. Ook andere vissoorten, zoals de gele steur en de Europese steur doen het ook. Wilde zalmen beschikken echter over buitengewoon krachtige fysieke vermogens. Om terug te zwemmen naar hun geboorteplek, zwemmen ze meer dan een week tegen de stroom in. Dit is een van de meest indrukwekkende migraties in het hele dierenrijk. In de mensenwereld zou dit overeenkomen met een week lang non-stop zwemmen om zo 160 km tegen de stroom af te leggen in water met golven van meer dan 9 meter hoog.... Een onhaalbare taak!

Wetenschappers hebben zich over dit verschijnsel gebogen. Ze veronderstellen dat de buitengewoon grote hoeveelheid astaxanthine in de spieren van de wilde zalm gedeeltelijk verantwoordelijk is voor dit krachtige fysieke vermogen. De wilde zalm kan op een selectieve manier astaxanthine uit de voeding halen en opslaan in de spieren. Astaxanthine helpt bij de bescherming van het vetweefsel van de zalmen tegen peroxidatie. Deze vorm van oxidatieve stress kan vetweefsels beschadigen. Een wilde zalm kan tot wel 40 mg astaxanthine per kilogram lichaamsgewicht bevatten. Dat is 8 keer zoveel als de hoeveelheid bij de gekweekte zalmen. De kwekers geven de kweekzalm ook dagelijks grote hoeveelheden synthetische astaxanthine. Niet vanwege de voedingswaarde, maar vanwege het feit dat de kweekzalmen een mooie roze kleur krijgen van de stof. Ze lijken dan meer op hun wilde soortgenoten!

Een bijzonder krachtige antioxidant voor de bestrijding van singletzuurstof

In onderzoek naar natuurlijke astaxanthine is bewezen dat dit molecuul krachtige antioxiderende eigenschappen heeft. Er is namelijk gebleken dat astaxanthine bijzonder krachtig is als het gaat om de blokkering van singletzuurstof (een vrij radicaal dat verantwoordelijk is voor de schadelijke gevolgen van UVA-stralen). Astaxanthine is:

• 14,3 maal zo krachtig als vitamine E
• 20,9 maal zo krachtig als synthetische astaxanthine,
• 53,7 maal zo krachtig als bètacaroteen,
• en 64,9 maal zo krachtig als vitamine C!

Astaxanthine werkt dan ook zeer doeltreffend op de volgende gebieden:

• het beschermt de huid tegen schadelijke invloeden van buitenaf (ultraviolette stralen, vervuiling..) : het helpt de huid zich voor te bereiden op de zon, het vermindert rimpels, ouderdomsvlekken, lichtdermose,
• het beschermt de ogen: helpt bij gevoeligheid van de ogen voor de zon, accommodatieproblemen van het oog, vermoeidheid, degeneratie van de gele vlek door ouderdom, staar,
• het beschermt de vermogens van onze hersenen: het werkt preventief voor neurodegeneratieve ziekten die gerelateerd zijn aan oxidatiestress,
• Het beschermt het hart- en vaatstelsel: het beschermt tegen vetperoxidatie, werkt preventief voor atheromatose (aderverkalking),
• het helpt bepaalde kankers voorkomen: onderzoek bij dieren heeft een beschermend effect van de stof aangetoond in relatie tot kankergroei in de blaas en in de mond,
• het bestrijdt pijn als gevolg van ontstekingen: denk hierbij aan artritis, tendinitis...,
• het draagt bij aan een goede werking van het spijsverteringskanaal: het helpt bij de behandeling van infecties met de Helicobacter pylori en bij ontstekingen van de maag en beschermt tegen maagzweren,
• het verbetert uw sportieve prestaties en het herstel na fysieke inspanningen: denk aan duursportprestaties, aan het verlagen van het melkzuurgehalte en aan een snellere vetverbranding,
• het verbetert de vruchtbaarheid bij de man en heeft positieve effecten voor de spermafunctie.

Astaxanthine is dus een veelzijdige antioxidant. Overigens zal het nog effectiever werken in combinatie met andere carotenoïden, zoals vitamine E en bètacaroteen. De opvallendste werking echter van astaxanthine, die ook het vaakst als bewezen naar voren komt uit onderzoek, is het beschermende effect van astaxanthine tegen straling van de zon. In dit seizoen is de stof dan ook een onmisbare bondgenoot voor uw huid. Natuurlijk vermijdt u de zon op momenten dat de straling het meest agressief is. Door het supplement astaxanthine te nemen bereidt u de huid echter van binnenuit voor op blootstelling aan de zon. De huid is beter in staat de oxidatiestress te bestrijden die door blootstelling aan de zon ontstaat. In gebieden waar de straling van de zon het sterkst is, levert het gebruik van astaxanthine overtuigende resultaten op als het gaat om het voorkomen van verbranding en de beschermen van de huid tegen UVA, een van belangrijkste oorzaken voor huidveroudering en huidaandoeningen.

Voor wat betreft de gezondheid van de ogen zijn er studies die de gunstige rol van astaxanthine hebben aangetoond ten aanzien van de behandeling en de preventie van LMD (leeftijdsgebonden maculadegeneratie), staar en oogmoeheid. Het oog is het orgaan dat het meest wordt blootgesteld aan de lucht en aan ultraviolette straling. Astaxanthine bestrijdt de destructieve effecten van vrije radicalen waaraan het oog wordt blootgesteld. Het vormt als het ware een val voor de singletzuurstof die ontstaat als gevolg van blootstelling aan zonnestralen. Japanse onderzoekers hebben astaxanthine nog diepgaander onderzocht. Zij kwamen tot de conclusie dat astaxanthine effectief zou werken als middel tegen vermoeide ogen aangezien het de doorbloeding van de vaten in het netvlies zou verbeteren.

Astaxanthine is een uitstekende voedingsstof. Maar er is een probleem... Hoeven we alleen maar zalm te eten om van de gunstige effecten van astaxanthine te kunnen profiteren?

Astaxanthine wordt in de viskwekerij veelvuldig gebruikt om de kweekvis een mooie roze kleur te geven. Synthetisch astaxanthine wordt echter door de petrochemische industrie geproduceerd met een commercieel doel: de zalm een mooie roze kleur geven.

Het gehalte van synthetische astaxanthine in de huid van kweekvis kan oplopen tot 5 mg/kg. Voor de mens wordt in wetenschappelijke publicaties een hoeveelheid van 4 mg per dag aanbevolen, hetgeen overeenkomt met de consumptie van 800 g kweekvis. Dit is een enorme hoeveelheid. Bovendien is het niet aan te raden een dergelijke hoeveelheid te consumeren, aangezien de kweekzalm in toenemende mate chemische stoffen bevat, met name zware metalen. Indien men de dagelijks aanbevolen hoeveelheid in wil nemen, dan kan men beter gebruik maken van voedingssupplementen.

Welk supplement kiest u?

De bijzondere eigenschappen van astaxanthine zijn door vele spelers op de nutraceutische markt opgemerkt. Door de explosieve toename van de vraag is ook het aanbod gegroeid. Vandaag de dag gaan er miljoenen euro’s om in de handel van producten die astaxanthine bevatten. U begrijpt dat niet al deze producten hun geld waard zijn. Voordat u een supplement van astaxanthine aanschaft, dient u zich te realiseren dat het supplement in elk geval moet voldoen aan 3 essentiële criteria:

• 1e criterium: het dient afkomstig te zijn van een natuurlijke bron! Ga op zoek naar natuurlijke astaxanthine die afkomstig is van de micro-alg Haematococcus pluvialis. Deze vorm heeft de meest doeltreffende werking. Bovendien heeft wetenschappelijk onderzoek aangetoond dat de inname ervan voor de mens geen bijwerkingen oplevert.
• 2e criterium: bij het productieproces dient een aantal specifieke stappen en procedés te zijn uitgevoerd. Hier wordt het wellicht wat technisch. Wat u echter dient te onthouden, is dat de astaxanthine die u koopt geproduceerd moet zijn volgens een proces dat men superkritische CO2-extractie noemt. Bij deze methode werkt men bij een lage temperatuur, zodat de werkstoffen optimaal kunnen blijven functioneren en qua samenstelling dicht bij hun plantaardige oorsprong blijven. Met deze extractiemethode kan men 100% natuurlijke en biologische extracten produceren.
• 3e criterium: De meeste aanbevelingen geven aan dat voor een effectieve supplementinname, de hoeveelheid astaxanthine tussen 4 en 8 mg moet liggen. Voordat u uw geld aan het supplement uitgeeft, dient u bovenstaande zaken goed te controleren.

Nog een klein ander probleem...

Astaxanthine is in korte tijd zeer succesvol geworden. De productie van astaxanthine is echter een complex en kostbaar proces. Dat betekent dat astaxanthine een zeldzame natuurlijke voedingsstof is die in kleine hoeveelheden tegelijk aangemaakt kan worden en die maar beperkt beschikbaar is. Met het huidige aanbod kan dan ook niet worden voldaan aan de wereldwijde vraag. Fabrikanten en distributeurs hebben vaak geen producten meer beschikbaar, met name in de vakantieperiodes: op dat moment groeit de vraag naar de beschermende effecten van astaxanthine tegen schade door de zon namelijk enorm.
U kunt het product echter nog wel vinden bij supersmart.com (zie onderaan dit artikel). Het gaat hier om astaxanthine afkomstig van een micro-alg die in een bijzondere omgeving op het eiland Hawaï wordt gekweekt door een van 's werelds bekendste kwekers van spirulina. Deze kweker gebruikt zijn kennis van het kweken van spirulina voor het kweken van de Haematococcus pluvialis, waardoor hij gegarandeerd een goede kwaliteit kan bieden. Elke softgel bevat 40 mg extract van de gestandaardiseerde Haematococcus pluvialis-alg met 10% (oftewel 4 mg) astaxanthine. De dagelijkse dosering is een à twee softgels per dag, afhankelijk van de mate van blootstelling aan de zon.